Anahtar Parti Gaziantep İl Başkanı Murat Üzümcü, Türkiye'deki konut krizini ele aldı. Üzümcü, sosyal konut yetersizliği, artan kira talepleri ve uzayan yargı süreçlerinin ev sahibi-kiracı sorunlarına neden olduğunu belirtti. Öneriler arasında sosyal konut projeleri ve kira sözleşmelerinde reformlar yer alıyor.
GAZİANTEP Anahtar Parti İl Başkanı MURAT ÜZÜMCÜ
Ekonominin istikrarsız olduğu dönemlerde konut arz yetersizliği açıkça görülmektedir. Hayat pahalılığı ve hukuki süreçlerin uzunluğu nedeniyle, özellikle konut kiralamalarında yaşanan ev sahibi-kiracı sorunları, vatandaşın sırtına yüklenmiş bir adaletsizlik halini almıştır.
A Parti İl Başkanı ÜZÜMCÜ, “Bu tablo, devletin sosyal konut politikasındaki yetersizliğin ve mevcut düzenin adil olmayan yapısının bir sonucudur,” diyerek durumu değerlendirdi. Türkiye’de ev sahipliği oranı %55,8 iken kiracı oranı %28’dir. Mülkiyeti kendisine ait olmayıp kira ödemeyenlerin oranı %15’tir. 2024 yılında yalnızca 70.741 konut teslim edilmiştir. 2023–2028 dönemi için planlanan 500.000 konut hedefi, bu gidişle kâğıt üzerinde kalacaktır.
2024 yılında tahliye davası sayısı 127.676 rakamınamlaşmıştır. Bunların 32.098 adedi arabuluculuk kapsamında uzlaşmayla sonuçlanmış olsa da, mahkemelerde kiracılara yönelik 34.366 icra dosyası bulunmaktadır. Bu tablo, sosyal devletin vatandaşını koruma görevinde sınıfta kaldığını göstermektedir.
İl Başkanı ÜZÜMCÜ, “Ev sahipleri ile kiracılar karşı karşıya getirilmiştir,” ifadeleriyle krizin toplumsal boyutuna dikkat çekti. Enflasyon nedeniyle oluşan yüksek kira talepleri, konut arzındaki yetersizlik, tahliye şartlarının keyfi uygulamaları, kapsamlı kira yardım mekanizmasının olmaması ve yargı süreçlerinin uzaması, krizi derinleştiren başlıca etkenlerdir.
Kiracılar, aşırı yüksek kira talepleriyle, evden çıkarma baskılarıyla, yeni kiralık ev bulamamanın çaresizliğiyle baş başa bırakılmıştır. Yüksek aidatlar, depozito iadesinde yaşanan zorluklar, kentsel dönüşüm baskıları ve kayıt dışı kira talepleri vatandaşın cebini boşaltmaktadır.
Ancak mağduriyet yalnız kiracılara ait değildir. İl Başkanı ÜZÜMCÜ. Kira parasının enflasyon karşısında korunamaması, kiraların eksik veya hiç ödenmemesi, dava süreçlerinin yıllarca sürmesi ve vergi yüklerinin artması, ev sahiplerini ekonomik sıkıntıya sürüklemektedir.
Avrupa’da belediyeler sosyal konutlarda öncülük ederken Türkiye’de merkezi hükümet, yükü vatandaşın sırtına bırakmıştır. Viyana’da belediye tüm kiralık konutların %40’ına sahiptir; Berlin’de belediye ve konut kooperatifleri aktif işletmecilik yapmaktadır. Hollanda’da sosyal konut oranı %30’dur. Bu örnekler, çözümün mümkün olduğunu göstermektedir.
Anahtar Parti olarak ne yapacağız: Özel ve kamu tüm konut projelerinde en az %10 oranında sosyal konut üretimini zorunlu hale getireceğiz. TOKİ ve özel sektörü, sosyal konut yapımında teşvik edeceğiz. Yerel yönetimlere, nüfusla orantılı kiralık konut stoku bulundurma mecburiyeti getireceğiz. Hazine arazilerini “Sosyal Konut” üretimine tahsis edeceğiz. Boş konutların devlet tarafından kiralanmasına imkân tanıyacağız.
Kira sözleşmelerinde uzun dava süreçlerini bitireceğiz. Kira iki dönem ödenmezse sözleşme ihtar sonrası makul sürede sona erecek. Kira sözleşmelerini E-Devlet üzerinden zorunlu hale getireceğiz. Kira ödemelerinin yalnızca bankalar üzerinden yapılmasını sağlayacağız. Bankalar kira bedelleri üzerinden doğrudan gelir vergisi stopajı yapacak; ev sahipleri beyanname vermek zorunda kalmayacak. Emlak vergisi rayiç bedellerini her yıl adil biçimde güncelleyeceğiz; aşırı artışlara izin vermeyeceğiz.
İl Başkanı ÜZÜMCÜ, “Anahtar Parti olarak biz, hem kiracının barınma hakkını hem de ev sahibinin mülkiyet hakkını birlikte koruyacağız. Devlet, vatandaşına taraf olmayacak; adaletin yanında duracak,” dedi.
Son olarak ÜZÜMCÜ, “Vatandaşın barınma hakkı kutsaldır. Kiracı da ev sahibi de devletin adaletine güvenebilmelidir. Anahtar Parti, bu güveni yeniden tesis etmeye kararlıdır,” sözleriyle açıklamasını tamamladı.